Pedodoncja

Na pierwszą wizytę stomatologiczną z dzieckiem przychodzimy wraz z pojawieniem się pierwszego zęba mlecznego, jednak nie później niż do 1 roku życia. Na takiej wizycie rodzic może rozwiać wszystkie swoje wątpliwości dotyczące zdrowa jamy ustnej dziecka. Dentysta dziecięcy opowie o prawidłowej higienie i zaleceniach dietetycznych. Wskaże, które produkty będą odpowiednie  i zaproponuje częstotliwość wizyt kontrolnych. Podczas pierwszej wizyty dentysta dziecięcy przedstawi  możliwości profilaktyki próchnicy, aby zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia.  Ważnym aspektem, na który zwraca uwagę dentysta dziecięcy jest również profilaktyka wad zgryzu u dziecka. Zalicza się do niej prawidłowe używanie smoczka, czy zapobieganie para-funkcjom np. ssaniu palca. Jeżeli tuż po urodzeniu, Twoje dziecko ma problem ze ssaniem piersi i nie przybiera na wadze warto sprawdzić czy nie jest to związane z nieprawidłową budową wędzidełka języka  co utrudnia lub uniemożliwiające prawidłowe ssanie.

Konieczne do rozpoczęcia leczenia dziecka jest uzyskanie na to zgody. Dla osób małoletnich poniżej 16 roku życia wymagana jest zgoda na leczenie przedstawiciela ustawowego. W przypadku osób małoletnich, które ukończyły 16 lat, obok zgody przedstawiciela ustawowego także zgoda na leczenia samego pacjenta.

Gdy tylko pojawią się pierwsze zęby u dziecka należy rozpocząć ich szczotkowanie. Do oczyszczania wybierajmy szczoteczki z miękkim włosiem i zaokrągloną główką i odpowiednie dla dziecka pasty. Powoli uczymy dziecko trzymania szczoteczki i techniki szczotkowania. Z czasem dziecko będzie coraz bardziej samodzielne.

Zęby mleczne traktujemy tak samo jak zęby stałe i je leczymy. Choroby dotyczą tak samo zębów mlecznych jak i stałych. Dodatkowo ze względu na swoją budowę próchnica postępuje w nich znacznie szybciej  w zębach mlecznych. Regularne wizyty u dentysty pozwolą rozpoznać zmiany we wczesnym stadium i je wyleczyć. Profilaktyka, szybkie wykrycie i wyleczenie próchnicy ochronią dziecko przed wystąpieniem dolegliwości bólowych, obrzęku, gorączki. Nieleczona próchnica zębów mlecznych prowadzi do stanów zapalnych miazgi, czyli żywej wewnętrznej części, co może doprowadzić do bólu zębów, obrzmienia, krwawienia wysięku ropnego a w kolejności także do utraty zębów. Przedwczesne usunięcie mleczaków zmniejsza komfort życia dziecka, powoduje wady zgryzu.  Z tego powodu bardzo ważne są regularne kontrole już od najmłodszych lat.

Szczególną uwagę należy zwrócić na młode zęby stałe, które od momentu wyrżnięcia się przez kolejne dwa lata dojrzewają korzystając z substancji zawartych w ślinie, aby się w pełni zmineralizować osiągnąć odpowiednią twardość i odporność na próchnicę. W tym czasie młody ząb stały jest równie podatny na próchnicę jak zęby mleczne dlatego są specjalne zabiegi profesjonalne jak lakowanie, lakowanie poszerzone bruzd, bądź fluoryzacja lub serum hydroksyapatytu, które zapobiegają szybszemu rozwojowi próchnicy w tym okresie. Szczególnie ważne są w tym czasie wizyty kontrolne i pomoc dziecku przy szczotkowaniu. Z reguły czas wymiany uzębienia z mlecznego na stałe ma miejsce między 7 a 13 rokiem życia.

Zakup preparatów z fluorem od lat budzi kontrowersje w stomatologii. Od lat bowiem fluor uchodzi za związek toksyczny. Dlatego też ilość fluoru jest w pastach dla dzieci reglamentowana, a pewne preparaty z fluorem zostały wycofane z rynku. Istnieją dostępne badania wskazujące na to, że fluor ma negatywny wpływ na gruczoły wydzielające hormony jak szyszynka, która odpowiada za syntezę i wydzielanie melatoniny do krwi. Hormon ten jest odpowiedzialny za regulację rytmu dobowego, czyli za sen.

Nadmierne zastosowanie fluoru powoduje fluorozę co prowadzi do przebarwień zębów. Wieloletnie stosowanie preparatów z fluorem powoduje także, że zęby stają się ciemniejsze gdyż w odróżnieniu od białych cząstek hydroksyapatytu cząsteczki fluoru są szare.

Fluor w przeciwieństwie do hydroksyapatytu nie jest naturalnym składnikiem kości a wręcz konkuruje o miejsce z hydroksyapatytem, który to jest naturalnym budulcem kości i zębów.

W związku z kontrowersyjną rolą fluoru w środowisku stomatologicznym okresowo był wycofywany ze sprzedaży lek Zymafluor zawierający wysokie stężenie fluoru.

Niestety taka sytuacja może się zdarzyć. Zdrowe zęby mogą być nieprawidłowo ułożone w łuku zębowym co powoduje wadę zgryzu. Część takich nieprawidłowości jest warunkowana genetycznie, inne spowodowane są obecnością u dziecka parafunkcji lub dysfunkcji. Do parafunkcji zaliczamy zbyt długie używanie smoczka, obgryzanie paznokci czy ołówka. Dysfunkcje to nieprawidłowe wykonywanie fizjologicznych czynności np. oddychanie przez usta, nieprawidłowe ułożenie języka przy przełykaniu oraz niechęć do żucia twardych pokarmów. Na wizycie stomatologicznej dentysta dziecięcy przeprowadza dokładny wywiad z rodzicem pod kątem nawyków dziecka. Dodatkowo podczas badania ocenia także zgryz. Przy wystąpieniu niepokojących objawów dziecko kierowane jest do ortodonty. Jeśli występują ku temu wskazania rozpoczynane jest leczenie ortodontyczne, czasami przy współpracy z logopedą lub fizjoterapeutą. Często rodzice i dzieci nie są świadomi, że występuje jakieś szkodliwe zachowanie. Ważne jest, aby zgłosić się na wizytę już przy wystąpieniu pierwszych objawów, ponieważ dalsze utrwalanie błędnych nawyków pogłębia powstawanie wady zgryzu.

Prawidłowe oczyszczanie jamy ustnej powinno się zacząć jak najwcześniej - już w pierwszych miesiącach życia dziecka. Metodę należy dobrać do wieku i rodzaju obecnych zębów. Jeszcze przed pojawieniem się zębów mlecznych, które wyżynają się około 6 miesiąca życia, należy oczyszczać błonę śluzową jamy ustnej przed snem. Do tego zabiegu można wykorzystać nawilżoną wodą gazę lub specjalne płatki. Następnie po pojawieniu się pierwszych zębów mlecznych ich powierzchnię czyścimy małą, delikatną szczoteczką dobraną do wieku dziecka. Takie działanie zapewni prawidłowe oczyszczanie i zapobieganie próchnicy. Już od tego momentu zalecane jest używanie odpowiedniej pasty w odpowiednim dla dziecka stężeniu. Z obawy o połykanie pasty przez dziecko należy nakładać na szczoteczkę bardzo niewielką jej ilość. Na szczoteczce powinna znaleźć się pasta w wielkości ziarnka ryżu lub najmniejszego paznokcia u ręki dziecka.

W następnych latach wraz z pojawianiem się kolejnych zębów należy zwracać uwagę, aby wszystkie powierzchnie zębów były oczyszczane. Najmłodszym dzieciom zęby myją rodzice. Dalsze wytyczne co do odpowiedniej pasty czy techniki szczotkowania dentysta dziecięcy dobiera indywidualnie. Warto zaznaczyć, że nawet starsze dziecko potrzebuje pomocy w myciu zębów. Przyjmuje się, że dopiero około 8-10 roku życia dzieci mają wystarczające zdolności manualne, aby samodzielnie i prawidłowo dbać o swoje zęby.