Periodontolog zajmuje się oprócz paradontozy (choroby przyzębia) – schorzeniami dermatologicznymi błony śluzowej jamy ustnej. Są to między innymi schorzenia okresu dojrzewania, ciąży czy wieku przekwitania.
Charakterystyczne objawy na błonach śluzowych występują w przebiegu wielu chorób zakaźnych (ospa wietrzna, różyczka, mononukleoza zakaźna, odra, płonica, błonica), chorobach, np. układu krwiotwórczego, pokarmowego, chorobach przenoszonych drogą płciową, chorobach alergicznych, grzybiczych, niedoborach witamin, cukrzycy czy HIV.
Badania dowodzą, że najczęstszą przyczyną zapalenia błon śluzowych jamy ustnej jest aftowe zapalenie jamy ustnej.
Liczne choroby skóry, takie jak pęcherzyca, liszaj płaski, rumień wysiękowy wielopostaciowy mają swoją postać śluzówkową, która występuje w jamie ustnej. Wystąpienie tych zmian w jamie ustnej mogą poprzedzać objawy takie, jak swędzenie czy mrowienie, a powstałe ogniska zapalne mogą mieć różny obraz – pęcherzyków, nadżerek, zaczerwienień oraz owrzodzeń.
W Mokotowskim Centrum Stomatologii nasi pacjenci często szukają porad dotyczących:
Afty to bolesne owrzodzenia występujące na błonie śluzowej jamy ustnej. Choć ich dokładna przyczyna nie jest w pełni znana, uważa się, że mogą powstawać na skutek stresu, zmęczenia, alergii pokarmowych oraz mikrourazów.
Przyczyny afty są zróżnicowane, ale mogą obejmować także czynniki genetyczne, niewłaściwą higienę jamy ustnej, stany osłabienia immunologicznego, czy też infekcje wirusowe. Nasz lekarz periodontolog na konsultacji periodontologicznej może zalecić leczenie środkami przeciwbólowymi, a także specjalnymi żelami przyspieszającymi proces gojenia oraz ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta, aby lepiej zrozumieć podłoże tych nawracających zmian.
W Mokotowskim Centrum Stomatologii do usuwania aft stosujemy także laser diodowy.Bruksizm to nawykowe, niekontrolowane zgrzytanie zębami lub ich mocne zaciskanie, zazwyczaj występujące podczas snu. Ten problem może prowadzić do różnych powikłań, takich jak ból szczęki, uszkodzenie zębów i utrata szkliwa. Leczenie bruksizmu, prowadzone w Mokotowskim Centrum Stomatologii przez naszego periodontologa, może obejmować stosowanie nakładek na zęby w nocy, terapie relaksacyjne, a także skuteczniejsze zarządzanie stresem, który często jest jednym z czynników powstawania bruksizm.
Obecnie rekomendowanym leczeniem jest podawanie botoksu ( toksyny botulinowej) w mięśnie żwacze co stanowi najszybszą dostępną terapię.
Przyczyny bruksizmu są złożone i mogą obejmować zarówno czynniki genetyczne, jak i psychospołeczne. Nasz lekarz periodontolog podczas leczenia dąży nie tylko do eliminacji skutków bruksizmu, ale również do zidentyfikowania przyczyn jego powstawania.
Grzybica (mykoza) jest chorobą zakaźną wywoływaną przez grzyby chorobotwórcze. W jamie ustnej najczęściej występuje grzybica wywołana przez drożdżaki, które wchodzą w skład fizjologicznej flory jamy ustnej (candida albicans) określana również (kandydozą lub drożdżycą). Z reguły rozwija się w okresie osłabienia odporności człowieka. Grzybica, mykoza, kandydoza, drożdżyca występuje częściej u użytkowników protez zębowych (stomatopatie protetyczne), osób chorych na cukrzyce, po przeszczepach narządów, czy po leczeniu antybiotykami, sterydami, lub z powodu niedoboru żelaza, B12, kwas foliowego.
Objawy grzybicy:
- widoczny biały nalot na języku i podniebieniu, który może się rozprzestrzeniać,
- pieczenie i suchość jamy ustnej,
- środkowe romboidlane zapalenie języka,
- bolesne pęknięcia w kącikach ust,
- nieprzyjemny zapach z ust,
- protetyczny rumień dziąsłowy,
- ból języka, dziąseł, zaczerwienie jamy ustnej, swędzenie skóry wokół ust i białe pleśniawki.
W celu potwierdzenia diagnozy grzybicy jamy ustnej wykonujemy badanie mykologiczne z mykogramem.
Schorzenie powszechnie spotykane w codziennej praktyce lekarza periodontologia. Charakteryzuje się stanem zapalnym, rumieniem i obrzękiem, bólem lub pieczeniem, błony śluzowej objętej płytą protezy. Przyczyna powstawania jest wieloczynnikowa, lecz najczęściej jest to infekcja grzybicza lub uraz mechaniczny. Najczęściej występuje u użytkowników ruchomych protez akrylowych, ale zdarza się także u użytkowników koron, mostów a nawet przy wypełnieniach ubytków zębów.
W przypadku leukoplakii na dziąsłach, wewnętrznej stronie policzków, dnie jamy ustnej, a czasem także na języku tworzą się zgrubiałe, białe plamy. Plam tych nie da się usunąć.
Lekarze uważają, że głównym winowajcą jej rozwoju jest przewlekłe podrażnienie wywołane przez tytoń. Uważa się, że leukoplakia może się rozwinąć u osób używających protezy zębowe, wokół wypełnień amalgamatowych, u osób posiadających inne choroby autoimmunologiczne, bądź osłabionych/niedożywionych z niedoborami witamin i żelaza.
Liszaj płaski to przewlekła, nieuleczalna, niezakaźna, choroba skóry i błon śluzowych. Przyczyny jego powstawania pozostają nieznane. Podejrzewa się że jego powstawanie jest związane z funkcjonowaniem układu immunologicznego. Liszaj płaski ( Lichen planus, LP) może pojawić się w różnej postaci : nadżerowy, guzkowy, pęcherzykowy, zanikowy, mieszany i barwnikowy - w zależności od miejsca występowania. Rozwijający się na błonie śluzowej jamy ustnej jest najgroźniejszy, gdyż uważa się, że może przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych jamy ustnej. Przejawia się swędzeniem a leczenie jest jedynie objawowe.
Naczyniaki to niezłośliwe zmiany które tworzą się z drobnych naczyń krwionośnych.
W jamie ustnej mogą się objawiać jako czerwone lub fioletowe zmiany. W przypadku naczyniaków wymagających interwencji, nasz lekarz periodontolog może usunąć naczyniaka, zwłaszcza jeśli jest bolesny, rośnie, szpeci lub powoduje inne komplikacje. Przyczyny naczyniaków są zróżnicowane, ale zazwyczaj wynikają z zaburzeń w procesie formowania się naczyń krwionośnych lub urazu mechanicznego.
Nadziąślak to zmiana zapalno-rozrostowa dziąseł najczęściej spotykana. Nadziąślak rozwija się w okolicy sąsiadującej z zębami lub implantami, rzadziej w odcinkach bezzębnych.
Choć zazwyczaj nie jest groźny, może powodować pewne dolegliwości, takie jak uczucie ucisku. W przypadku konieczności interwencji, nasz lekarz periodontolog może zdecydować się na usunięcie nadziąślaka - chirurgiczne wycięcie z marginesem tkanek zdrowych w znieczuleniu miejscowym. Przyczyny nadziąślaków są różnorodne i mogą obejmować procesy zapalne, reakcje tkanki na obecność ciała obcego, czy też zaburzenia wzrostu komórek. Niestety zmiany te często mają charakter nawracający. Usunięcie nadziąślaka należy do zabiegów wykonywanych w Mokotowskim Centrum Stomatologii laserem, przez co uzyskujemy estetyczny kształt girlandy dziąsłowej i nie występuje krwawienie pozabiegowe. Usunięty naczyniak zawsze oddajemy do badania histopatologicznego.
Zespół Stevensa-Johnsona (SJS) jest to reakcja alergiczna, która może występować zarówno na skórze, jak i na błonie śluzowej jamy ustnej. Zmiany są wielopostaciowe, takie jak: rumień pęcherze, nadżerki, owrzodzenia, obrzmienia. Najczęściej pojawia się w odpowiedzi na podane leki lub wtórnie do zakażenia. Objawy mogą wystąpić od 1 do 4 tygodni po zaistnieniu przyczyny. Przyczyny zespołu Stevensa-Johnsona zazwyczaj związane są z reakcją na leki, ale również mogą obejmować infekcje wirusowe czy choroby autoimmunologiczne.
Inne bardzo często rozpoznawane przez periodontologów schorzenia wirusowe jamy ustnej, takie jak:
- brodawki (kłykciny, brodawki HPV) są to niewielkie zmiany na błonie śluzowej należące do rodziny papilloma wirusów. Wywołuje je wirus brodawczaka ludzkiego, wirus HPV czyli human papilloma virus;
- brodawczaki mogą rozwijać się na podniebieniu, dziąsłach i języku. Zwykle to wyczuwalna językiem mała grudka. Leczenie jest chirurgiczne i polega na wycięciu zmiany. Niektóre brodawczaki moją potencjał onkogenny;
- wirusy opryszczki pospolitej (Herpesviridae - HSV1) to wirusowa choroba zakaźna powoduje opryszczkę wargową i opryszczkę błon śluzowych jamy ustnej. Ma postać nawrotową i łagodny przebieg. Powstaniu opryszczki sprzyjają osłabienie odporności, stres przemęczenie, ekspozycja na słońce. Opryszczka błony śluzowej jamy ustnej i skóry okolicy okołowargowej zwana inaczej zimnem lub febrą wywoływana przez wirus HSV jest najczęściej występującą postacią kliniczną zakażeń wirusem HSV. Do zakażenia wirusem HSV ( opryszczki) dochodzi na skutek kontaktu z osobą zakażoną lub kontaktu z nosicielem wirusa HSV. Wirus opryszczki może być przenoszony przez wydzieliny (ślina, łzy) Objawy zakażenia opryszczką HSV1 : swędzenie, pieczenie, mrowienie, uczucie napięcia warg, bolesne pęcherzyki wypełnione treścią surowiczą, które pękają. W wyniku tego powstają nadżerki, które pokrywają się strupem. Okres wylęgania opryszczki - od 2 do 12 dni po kontakcie z chorym. Zakażenie wirusem opryszczki może mieć przebieg objawowy lub bezobjawowy.
Częste pytania
Oto kilka najczęstszych pytań dotyczących chorób błon śluzowych
Krwawienie dziąseł może być wynikiem paradontozy. Określić to może lekarz periodontolog na konsultacji periodontologicznej. Nieleczone zapalenie dziąseł rozwija się w zapalenie przyzębia, czyli paradontozę. Jednak nie zawsze krwawienie z dziąseł oznacza paradontozę; może być także spowodowane niewłaściwą techniką mycia zębów, czy użyciem zbyt twardych szczoteczek, osłabieniem organizmu czy niewłaściwą dietą lub wynikać z wielu innych przyczyn.
Liszaj płaski w jamie ustnej nie jest choroba zakaźną. Jest to przewlekła nieuleczalna choroba skóry i błon śluzowych Może pojawić się w różnej postaci : liszaj nadżerkowy, liszaj guzkowy, liszaj pęcherzykowy, liszaj zanikowy, liszaj mieszany i liszaj barwnikowy - w zależności od miejsca występowania. Rozwijający się na błonie śluzowej jamy ustnej jest najgroźniejszy, gdyż uważa się, że może przyczyniać się do rozwoju chorób nowotworowych jamy ustnej.
Tak, bruksizm, czyli nawykowe zgrzytanie zębami lub ich mocne zaciskanie, może wpływać na kondycję błon śluzowych jamy ustnej. Ciągłe naciski mogą prowadzić do mikrouszkodzeń i podrażnień, co z kolei może sprzyjać powstawaniu schorzeń, takich jak liszaj czy owrzodzenia. Skutki bruksizmu obejmują również ból szczęki, ból głowy oraz uszkodzenia zębów. Rozróżniamy bruksizm czynnościowy tzw. zgrzytanie zębami i spoczynkowy, kiedy do zgrzytania zębami nie dochodzi, ale ma miejsce dodatkowy skurcz mięśni. Zarówno przy bruksizmie spoczynkowym, jak i czynnościowym może dochodzić do uszkodzeń błon śluzowych jamy ustnej.
Tak, dieta ma istotny wpływ na zdrowie błon śluzowych i jamy ustnej. Brak odpowiednich składników odżywczych może osłabić układ odpornościowy, co zwiększa podatność na infekcje. Ponadto, niedobory witamin, zwłaszcza witaminy C, mogą sprzyjać występowaniu krwawień dziąseł i innych schorzeń błon śluzowych. Szczególnie niebezpieczne są niedobory żelaza, B12, witaminy D3 i kwasu foliowego.
Torbiele w jamie ustnej mogą być zlokalizowane w różnych miejscach, mieć róże pochodzenie i dawać różne objawy. Jednakże wszystkie torbiele wymagają interwencji chirurgicznej.
Preparaty do płukania jamy ustnej mogą wspomagać higienę jamy ustnej, ale nie zastępują one regularnego szczotkowania i nitkowania zębów. Stosowanie płukanek może pomóc w redukcji bakterii, ale nie usuwa mechanicznie płytki bakteryjnej ani resztek pokarmu, co jest kluczowe dla zdrowia błon śluzowych. Periodontolodzy zalecają stosowanie płukanek jako uzupełnienie, a nie zamiennik, właściwej higieny jamy ustnej.